Dinsdag 15 oktober; Vandaag veel op pad geweest. Maar eerst werd, voor het ontbijt nog, verschillende zaken die de boerderij betroffen doorgesproken met Janos. Nog niet alle cijfers zijn binnen, maar tot nu toe blijkt dit oogstjaar redelijk goed te verlopen. De aardappelen die in februari werden gepoot in de foliekassen hadden een grote opbrengst. Ook de tomaten, augurken en radijs hadden een prima resultaat. Dit in tegenstelling tot de gewassen van de ‘koude grond’ want vanwege de vele regenval in het vorig seizoen moesten dit seizoen veel akkers braak blijven liggen. Hierop kon nu niets worden geteeld. Een voorbeeld is de mais, die doorgaans een goede opbrengst levert, maar dit jaar was de opbrengst zeer laag.

Later in de ochtend werd een bezoek gebracht aan de polikliniek van het dorp Kisdobrony. In deze kliniek zwaait de arts Béla de scepter. Naast zijn praktijk is hij ook de vaste arts van verzorgingshuis Rehoboth. Zijn kliniek bevindt zich op de benedenverdieping van een groot gebouw in het dorpje. Normaal gesproken zouden er meerdere artsen in het centrum hun praktijk hebben maar nu was Béla maar alleen. Nog niet zo lang geleden was de tandarts naar Tsjechoslowakije vertrokken omdat hij bang was voor het leger opgeroepen te worden. Ook andere specialisten zijn vertrokken. Aan dokter Béla werd gevraagd of hij nog iets nodig had in zijn kliniek. Hij noemde wat dingen en binnen het OZO-bestuur zal worden overlegd of er aan zijn verzoek kan worden voldaan.

Begin van de middag ging de reis naar Bátyu. Met ds. Geza Kackso was afgesproken dat hij langs wat hulpverleningsadressen zouden gaan om zo te zien hoe hoog de nood is in sommige gezinnen van zijn gemeente. Van de meeste gezinnen die deze middag bezocht werden, bezoeken de kinderen het jeugdwerk van The Shelter, dat georganiseerd wordt door Dorá Kackso en waar morgen een bezoek aan wordt gebracht. De gezinnen krijgen periodiek voedselpakketten van de kerk in Bátyu. Deze pakketten worden bekostigd en samengesteld door Stichting OZO. Het waren schrijnende bezoeken. Gezinnen die verscheurd werden door alcoholmisbruik van één van de ouders. Gebroken gezinnen die lijden onder ziekte. Op verschillende adressen waren gezinnen die te maken hebben met kinderen die zeer ernstig gehandicapt zijn en waar geen reguliere hulp voor is. Een vader leefde alleen met zijn kind dat zwaar geestelijk gehandicapt is. Zij vervuilt iedere dag haar bed, zodat dit bed helemaal is verrot. Heel triest om aan te zien. Stichting OZO heeft een ziekenhuisbed met een speciale kunststof matras in de opslag. Gekeken wordt of dit bed plus matras bij het gezin terecht kan komen. Zo was er ook een gezin waarvan de vader plotseling gerekruteerd werd voor het leger. Hij was al een keer op verlof geweest en in augustus weer terug gekeerd naar het front. Sinds die tijd is er niets meer van hem vernomen. De grootouders zorgen samen met zijn vrouw voor de kinderen. Dit alles onder heel moeilijke omstandigheden. Op de terugweg reden we langs een begraafplaats waar een half jaar geleden twee graven getooid waren met de Oekraïense vlag. Inmiddels zijn het er drie. Je vraagt je af wat de toekomst zal brengen voor de mensen in het werkgebied van Stichting OZO en vooral voor die mensen onder heel moeilijke omstandigheden moeten leven.

Hans den Hartog en Nick van der Zwet gingen vandaag brandweerkorpsen in de omgeving bezoeken. Eerst naar Nagydobrony om een oefening voor aanstaande vrijdag af te spreken. De oefening zal plaatsvinden in en rondom de stokoude bus op de OZO-boerderij. Verder werden er afspraken gemaakt met het brandweercorps van Chop en werd de brandweerkazerne van de spoorwegen bezocht.Tijdens een kort bezoek aan het weeshuis De Barmhartige Samaritaan en het plaatselijk lyceum werden er afspraken gemaakt voor later deze week te houden brandoefeningen.

In de avonduren werd er digitaal overlegd met de OZO bestuursleden in Nederland, waarbij met elkaar nagedacht werd over de te ondernemen vervolgstappen voor de diverse projecten. Zo kwam er weer een eind aan een dag waarin veel nieuwe indrukken werd opgedaan. Een dag waarin het belang van het hulpverleningswerk van Stichting OZO weer eens werd onderstreept.

Maandag 14 oktober; Vandaag weer een zonnige dag. Een dag waarop er ook een feestje te vieren viel want Michel Koppenaal was jarig. ’s Avonds werd dit gevierd met gebak bij de koffie. Maar voor het zover was, viel er nog wel het een en ander te doen.

In de ochtend werd er een varken geslacht door personeel van Stichting OZO. In de vroege ochtend werd er naar de boerderij aan de andere kant van het dorp gereden. Een aantal deelnemers aan het werkbezoek wilde de slacht van begin tot eind meemaken. Van het beëindigen van het leven van het dier op de boerderij tot het branden en uitbenen van het varken op het terrein van Rehoboth.
Frans en Jaco hebben het aanleggen van de elektriciteit in de schuur voltooid. Dit karwei kon vorige jaar niet worden afgemaakt omdat er toen nog enkele muren niet waren gestuct. Verder werd er gesproken met Jenö over de gang van zaken in Rehoboth. Over het algemeen gaat het redelijk goed al blijft wel de onzekerheid en de dreiging van de oorlog aanwezig.

In de middag werd onder leiding van de burgemeester het nieuwe rouwcentrum bezocht. Aan de bouw hiervan heeft Stichting OZO ook een belangrijke financiële bijdrage geleverd. De burgemeester gaf een rondleiding door het prachtige gebouw en hij vertelde dat het absoluut in een behoefte voorziet. Ook de koeltafel die door Stichting OZO is aangeschaft heeft een vaste plaats gekregen in het centrum. Namens de dorpsgemeenschap van Nagydobrony, dankt hij Stichting OZO hartelijk voor de bijdrage die is geleverd.

Tijdens de maaltijd van de bewoners van Rehoboth werd door de mensen van Stichting OZO een bezoek aan hen gebracht. Ze kwamen niet met lege handen, want voor iedere bewoner was er een presentje. De vrouwen kregen een geurzakje en de mannen een zakje chocolaatjes. Arja Kieviet reikte ze aan ieder persoonlijk uit. Ondertussen werd er ook een praatje gemaakt. Dit werd zeer op prijs gesteld. Het viel op dat de bewoners op een liefdevolle manier met elkaar samenleven in Rehoboth. Ze helpen elkaar en letten ook op elkaar.

In het begin van de avond arriveerden Hans den Hartog en Nick van der Zwet. Zij hadden de reis per vliegtuig gemaakt en werden opgehaald van het vliegveld van Boedapest. Zij waren precies op tijd om aan te schuiven bij de overvloedige maaltijd die was verzorgd door Frans en Arja (zij maakten shoarma met vers vlees van het varken van deze ochtend) en Jaco zorgde voor het bakken van de patat. Dit werd een mooie afsluiting van deze dag.

Van de contacten met het OZO-thuisfront op Goeree-Overflakkee, werd vernomen dat zij deze avond druk bezig zijn geweest met het verzendklaar maken van de nieuwe OC. Dit kwartaalblaadje zal één dezer dagen bij veel van de lezers van dit bericht op de mat vallen. Zo gaat het werk van Stichting OZO door, zowel op het eiland als in Oekraïne. De mensen van OZO zijn dankbaar dat het werk dat bestaat uit vele facetten in afhankelijkheid van de Heere God mag worden verricht.

Zondag 13 oktober; Vandaag werd er zoals gebruikelijk op zondag rustdag gehouden. De kerkdienst werd in Batyu bijgewoond. Dit is bij ds. Géza Kackso. Ook nu weer bleek tijdens de kerkdienst dat veel mensen zijn vertrokken naar het buitenland. In de kerk waren zo’n tachtig aanwezigen. Dit waren op een handvol mannen na, vooral vrouwen en kinderen. Dit beeld is in alle kerken terug te vinden in de regio. Dat er zo weinig mannen zijn, komt niet alleen doordat deze naar elders zijn vertrokken, maar er zijn ook veel mannen die nauwelijks buiten durven komen omdat ze bang zijn dat ze geronseld worden voor het leger. Ds. Géza Kackso preekte over Mattheus 27 over de keuze tussen Jezus en Barabbas.
Na de kerk was er de uitnodiging voor een kop koffie in de pastorie. Daar werd gesproken over de grote problemen die er zijn als gevolg van de oorlog. De angst voor de oproep voor het leger en de leegloop van de dorpen. Daarnaast ook de zorgen om de komst van Oekraïners uit het oosten van het land (het oorlogsgebied) naar de Karpatenregio. Zij kopen de verlaten huizen van mensen die naar Hongarije zijn verhuisd. Zij beschouwen zich als echte Oekraïners en kleineren de Hongaars sprekende bevolking van de regio.

Uit het gesprek met het echtpaar blijkt dat veel activiteiten van de kerken terug lopen doordat er geen leiding of deelnemers zijn. Bij de gemeente van Géza en Dorá breidt juist het werk onder ‘thuisloze’ kinderen in The Shelter uit, evenals de belangstelling voor Bijbelstudiegroepen voor ouderen en vrouwen.

Hoewel het domineesechtpaar door hun Hongaarse en Engelse vrienden gevraagd is om ook naar het buitenland te vertrekken, voelen ze zich nog steeds geroepen om op hun post in Oekraïne te blijven. Dit ondanks hun oudste kinderen van 16 en 18 jaar die in Hongarije studeren. Zij kiezen ervoor om voor een minimaal salaris in Oekraïne te blijven. Ondanks de dreiging dat hij een oproep voor het leger kan krijgen. Vanuit Stichting OZO is gevraagd of zij nog meer hulp konden gebruiken bij het werk. Noemde Dorá na grote aarzeling -want ze wil niet bedelen- toch enkele dingen waarin OZO een bijdrage zou kunnen leveren. Het OZO-bestuur zal zich hierover gaan beraden.
Voor het jeugdwerk dat zij doen, voor in meerdere opzichten minder bedeelde kinderen, (ze mogen douchen in de ‘Shelter’, voorzien hen van kleding en geven hen warme maaltijden), is er veel geld nodig en daar zou OZO nog een extra bijdrage kunnen leveren.

Na dit bezoek werd er ter ontspanning koffie gedronken bij OZO-medewerker Janos. Ook hij durft maar weinig meer de straat op te gaan vanwege de dreiging om opgeroepen te worden voor het leger. Janos vertelt verder dat hij wekelijks met enkele mannen bij elkaar komt. Op deze bijeenkomst wordt dan een preek beluisterd en besproken. Deze mannen willen ook iets doen voor de samenleving. Ze hebben afgesproken dat ze tien procent van hun inkomen in een pot doen waarvan uit hulpbehoevende mensen worden ondersteund.

Weer terug in Rehoboth was het inmiddels avond geworden. De maaltijd was deze keer verzorgd door Arja. Zij had thuis heerlijke erwtensoep gemaakt en deze ingevroren meegebracht. De snert en de voor de liefhebbers tomaten-groentesoep, werd met veel waardering genuttigd. De komende dagen zal gezien worden welke nieuwe projecten de Heere God op het pad van Stichting OZO wil brengen. Want de vraag naar hulp blijft hier nog heel hoog.

Zaterdag 12 oktober; Vandaag een zonnige dag met zomerse temperaturen. Frans en Jaco zijn aan de slag gegaan in de schuur achter Rehoboth. Eén van de karweitjes die voor dit werkbezoek op het programma stond was de bevestiging van de traptreden in de schuur. Het metalen frame en de eikenhouten treden waren eerder door Jenö Hidi gemaakt. Frans en Jaco hebben de planken pasklaar gemaakt en gemonteerd. De grote zolder in de schuur is nu te bereiken met de trap. Voorheen kon dit alleen maar met een ladder.

Met Jenö en Janos werd uitgebreid gesproken over de gang van zaken in Rehoboth en op de boerderij. Ook kwamen natuurlijk de gevolgen van de oorlog aan de orde. Het blijkt dat de crisis in het land ook veel vergt van beide mannen. Naast de dagelijkse zorgen om het bestaan en het verdriet in de familie van Jenö leven ze ook met de angst om opgeroepen te worden voor het leger. In de verschillende dorpen in de omgeving worden regelmatig acties gehouden om mannen aan te houden die zich moeten melden voor hun dienst aan het front. Het gaat daarbij om mannen tussen de 25 en 60 jaar. Dit geeft heel veel onrust in de dorpen. En die onrust gaat ook de mensen van OZO niet voorbij. Het maakt ook het werk moeilijker omdat men zich voor hun gevoel niet vrij op straat kan begeven.

Met Jenö en Janos werden afspraken gemaakt over het programma van het werkbezoek in de komende dagen. Met Janos werd gesproken over het reilen en zeilden van de boerderij. De oogst is nog niet geheel binnen, maar men is toch tevreden over de opbrengst van dit seizoen Vooral de foliekassen hadden dit jaar een goede opbrengst. Voor het komende jaar zal worden gekeken hoe de arbeidskrachten en het materieel nog doelmatiger kunnen worden ingezet. Zoals gisteren al geschreven in de ‘volg ons’ is er in het magazijn van Rehoboth veel ruimte gemaakt voor hulpgoederen. Veel goederen (o.a. medicijnen, kleding, incontinentiemateriaal, enz.) hebben sinds het laatste werkbezoek in juni hun weg gevonden. Jenö vertelde dat er een deel in Rehoboth is gebruikt en verder voor hulpverleningsadressen. Medicijnen en medische hulpmiddelen zijn voor een groot deel naar het leger gegaan. Een stichting heeft het materiaal uitgezocht en deze organisatie zorgt ervoor dat de spullen op een goede en betrouwbare wijze gebracht worden op plaatsen waar dit het hardst nodig is.

Verder waren er vandaag niet zoveel activiteiten vanwege de omstandigheden die niet gemakkelijk zijn. Toch is het bestuur van Stichting OZO de Heere God dankbaar dat het werk ook onder deze omstandigheden ‘gewoon’ door mag gaan.
Morgen, zondag, is het de bedoeling dat de kerkdienst in Batyu zal worden bijgewoond.

Vrijdag 11 oktober; Normaal gesproken wordt op de eerste volledige dag in Nagydobrony ’s ochtends eerst de kar geleegd en de goederen op de juiste plaats gebracht. Doordat de kar in Nederland achter moest blijven waren er ook geen spullen om te lossen. Dus werd het een heel rustige vrijdag. Na het ontbijt werd even een kort bezoek gebracht aan de bewoners van het bejaardenhuis en daarna werd er inkopen gedaan in de supermarkt. Als vervoermiddel werd gekozen voor een stokoude Lada die op het terrein van Rehoboth staat. Het rijden en meerijden in deze auto was een aparte sensatie. Maar de boodschappen werden gehaald en ook de korte terugreis werd heelhuids voltooid.

In het begin van de middag konden Michel en Krijn worden verwelkomd. Zij hadden met de personenauto een voorspoedige reis vanuit Nederland gehad. In de middag kwam Jenö Hidi, de directeur van het werk van OZO in Oekraïne met een verdrietig bericht. Hij vertelde dat in de ochtend zijn dochter Era, die getrouwd is en in Hongarije woont en acht en een halve maand zwanger was, een doodgeboren kindje heeft gekregen. Een operatie mocht niet meer baten. Dit legt natuurlijk ook een schaduw over het werkbezoek.

In de voorraadschuur op het terrein achter het verzorgingshuis ligt nog een kleine voorraad graan en zonnebloempitten. Deze zijn in dit najaar geoogst en liggen te wachten op de verkoop. Komende week zal ook nog besproken worden wat de opbrengst van de oogst van dit jaar is geweest. Het magazijn waar de meegebrachte spullen worden opgeslagen om later verdeeld te worden is keurig opgeruimd. Er zijn wel wat lege schappen en die zullen nog wel even leeg blijven omdat er nauwelijks goederen meegebracht konden worden.

Verder is er deze dag niet veel meer gebeurd. Morgen zal er samen met Jenö een programma voor het werkbezoek worden opgesteld. Ook deze avond werd al weer vroeg het bed opgezocht.

Woensdag 9 en donderdag 10 oktober; De komende tien dagen staat voor Stichting OZO het 71e werkbezoek op het programma. Aan het werkbezoek nemen Michel Koppenaal, Krijn van der wende, Adri van der Laan deel, vergezeld van de gasten Jaco van Nimwegen en Frans en Arja Kieviet. De laatste twee maken de reis met hun camper. De brandweermensen, Hans den Hartog en Nick van der Zwet komen per vliegtuig op maandag 14 oktober.

Enkele weken voor het vertrek was de OZO-kar geladen en woensdagmiddag werden de deelnemers aan het werkbezoek uitgezwaaid door de overige bestuurders en familieleden van de reizigers. Er waren plannen gemaakt voor het verblijf en naast hulpverleningsgoederen was ook wat materiaal geladen waarmee de nodige reparaties rondom Rehoboth moest worden verricht. Maar het liep anders… Nauwelijks een half uur onderweg, gaf de bus -nog voor Breda- er de brui aan. Na een duidelijk hoorbare tik vanonder de motorkap was het gebeurd. Er kon nog net het tankstation Zevenbergschenhoek worden bereikt. De bergingsdienst werd gebeld, maar de monteur kon er niets aan doen. Vervolgens werd de bus afgesleept naar het terrein van de berger in Dordrecht. Er moest toen een keuze worden gemaakt: het werkbezoek afblazen of toch door laten gaan in ‘afgeslankte’ vorm. Voor dit laatste werd gekozen, maar vroeg wel wat improvisatievermogen. Om een lang verhaal kort te maken: Michel en Krijn werden met de camper teruggebracht in Middelharnis en Sommelsdijk. Vervolgens vertrokken Frans, Arja en Jaco en Adri met de camper richting Dordrecht. Daar werden de spullen uit de bus overgeladen en daar kwamen ook Krijn en Michel naar toe, zij namen hun spullen mee en haalden de kar op bij het tankstation en stalden die in Middelharnis. Met de camper werd de reis naar Oekraïne ondernomen.

Ondanks de ongelukkige start van het transport werd dit een heel voorspoedige reis, zeker gezien het natte restje van de orkaan Kirk in het midden van Duitsland en kon men zich nog redelijke vlot melden bij de grensovergangen van Hongarije naar Oekraïne. In recordtempo werd de grens overschreden (in ongeveer drie kwartier) en om acht uur kon er worden aangeschoven aan de maaltijd in Rehoboth.

Als deze ‘volg ons’ geschreven wordt, zijn Michel en Krijn ook weer onderweg. Zij zijn donderdagavond vertrokken met een personenauto en hopen vrijdag in de loop van de dag in Rehoboth te arriveren. De bus moet nog geïnspecteerd worden maar voorlopig zal er nog geen gebruik van kunnen worden gemaakt. Dat het materieel het laat afweten is overmacht. Wel is het lastig dat de kar met heel veel goederen nu nog in Middelharnis staat. Morgen zal beslist worden hoe een en ander zal worden opgelost. Ondanks de problemen is het OZO-bestuur dankbaar dat tot nu toe toch enkele mensen naar Rehoboth konden gaan en daar in goede gezondheid zijn aangekomen. De Heere werd hier dan ook de dank voor gebracht. Iedereen ging deze dag vroeg naar bed. Vermoeid door alle wederwaardigheden van de achterliggende dagen.

D.V. Woensdag 9 oktober zal er weer een werkbezoek van Stichting OZO aan Oekraïne plaatsvinden. Ook tijdens dit werkbezoek gaat er weer een groot aantal hulpmiddelen mee die door de achterban van Stichting OZO bijeen zijn gebracht. Iedere keer blijkt weer tijdens een werkbezoek dat het werk van Stichting OZO helaas nog steeds nodig is. Tijdens het werkbezoek zullen de deelnemers proberen om de contacten uit te breiden en te zien of er nog meer hulp nodig is.

Verder zullen er onderhoudswerkzaamheden plaatsvinden aan het verzorgingshuis Rehoboth. Stichting OZO vraagt via dit bericht of u de reis in uw voorbede wil gedenken.

Graag gebed voor een behouden reis, een gezegend bezoek en een behouden thuiskomst op DV vrijdagavond 18 oktober. De deelnemers aan het werkbezoek zijn deze keer Michel Koppenaal, Krijn van der Wende, Adri van der Laan, Frans en Arja Kieviet, Jaco van Nimwegen en de brandweermannen Hans den Hartog en Nick van der Zwet.